ابزارهای متعددی در حوزه کار با چوب و فلز وجود دارد که هم به صورت دستی و هم به صورت برقی تولید شده اند. نمونه های دستی گرچه به عنوان ابزارهای سنتی و موثر شناخته شده و بسیاری از اساتید کهنه کار هنوز آنها را ترجیح می دهند، اما نمی توان جایگزین شدن آنها با نمونه های برقی در دوران مدرن را کتمان کرد. تجهیزات برقی عملکرد بهینه تری دارند، سرعت کارکرد بالاتری ارائه می دهند و استفاده آسان تری هم دارند. تمام این ویژگی ها باعث می شود اقبال کنونی در بازار بیشتر با ادوات برقی باشد. یکی از این ابزارهای برقی که می تواند زمان کار را به شدت پایین بیاورد، سنباده‌های برقی است.
سنباده‌های برقی بیشتر با عنوان سنباده لرزان شناخته می شوند. نمونه های سنتی آنها شکل ساده ای دارند، در حالی که نمونه های برقی کنونی برای کاربردهای گوناگون توسعه یافته اند. به طور کلی، سنباده‌ها برای صاف کردن و صیقل دادن سطوح مختلف فلزی و چوبی کاربرد دارند و قادرند ناهمواری های سطحی نرم و زبر را از بین ببرند.
در نمونه های این نوع محصولات دارای ذرات ریزی هستند که به کمک چسب روی ورقه های مخصوص چسبانده شده و در واقع این ذرات هستند که کار سایش را انجام می دهند. نمونه های الکتریکی از سال ۱۹۶۸ وارد بازار شده اند و امروزه بیش از ۵۰ سال از عمر اختراع آنها می گذرد. کاربرد اصلی آنها امروزه علاوه بر صاف و صیقلی کردن سطح، آماده سازی آن به منظور رنگ آمیزی و همچنین لایه برداری سطحی است. علت اینکه با نام لرزان شناخته می شوند به نحوه کارکرد آنها باز می گردد که از چرخش و لرزش موتور برای عملکرد خود بهره می برند.
این ابزار صدای چندانی در حین کار تولید نمی کند و کار با آن، حتی برای افراد تازه کار و کسانی که پیش از این با چنین ابزاری کار نکرده آمد آسان است. در برخی مدل ها از امکانات اضافی مانند جمع کننده های براده هم استفاده شده است که باعث می شود محیط کار بیش از پیش تحت کنترل باشد. در این محصولات کاغذها در قسمت زیرین قرار گرفته و با قرارگیری در تماس با سطح کار صاف کردن آن را انجام می دهند. استانداردها و شماره بندی های خاصی برای تعیین ویژگی های این کاغذها وجود دارد که مخص می کند کاربرد هر کدام از آنها برای چه هدفی و چه سطحی مناسب است. به طور کلی هر چقدر شماره گذاری اعداد بزرگتری به نمایش بگذارد، با کاغذ نرم تر با ذرات ریزتری روبرو هستید.
در ادامه به بررسی دسته بندی ها و نحوه کار با این محصول می پردازیم.
دسته بندی انواع سنباده برقی
مدل های لرزان برقی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
- چهار گوش یا بزرگ: این مدل را باید با هر دو دست هدایت کنید و اغلب برای ریزه کاری های نهایی کاربرد دارد. از آن می توان به خصوص برای شکل دهی و صیقل دادن لبه های قطعه استفاده نمود. کاغذها در این نمونه به کمک یک گیره سر جای خود نگه داشته می شود.
- مشتی: این مدل را می توان با یک دست گرفت که به همین دلیل به نام مشتی مشهور است. این مدل کاربردهای فراوانی داشته و می تواند حین چرخش به طرفین هم حرکت کند. کاربرد اصلی آن برای نقاطی با دسترسی دشوار است و توانایی لایه برداری آن نیز نسبت به نمونه چهارگوش بیشتر است، پس حتما هنگام کار با آن باید دقت فراوانی داشته باشید. در این مدل اتصال کاغذ به کمک چسب صورت می گیرد و قیمت آن کمتر از مدل چهارگوش است.
نحوه کار با سنباده برقی
در اولین قدم به کمک یک خط کش و یک چراغ می توانید نقاط ناهموار روی سطح را پیدا کنید. خط کش را روی سطح بگذارید و چراغ را کنار آن قرار دهید. نقاطی که نور از زیر خط کش عبور می کند کاملا واضح خواهند بود. این نقاط را با یک مداد یا خودکار علامت گذاری کنید.
پس از علامت گذاری ناهمواری ها، ابتدا دستگاه خود را بررسی کنید. پیچ و مهره های نگهدارنده کاغذ نباید شل یا آغشته به روغن باشند. همچنین، حتماً از دستکش مخصوص و محافظ تنفسی مانند ماسک استفاده کنید تا آسیب نبینید. سپس سنباده برقی را روی سطح در محل هایی که علامت زده اید قرار دهید. اگر سطح شما چوبی است، باید حتما به جهت رگه های آن دقت کنید. دستگاه را روشن کنید و آن را به عقب و جلو روی علامت هایی که زده اید حرکت دهید. به این ترتیب کاغذ مخصوص که در حال چرخش است، نقاط مرتفع تر را ساییده و به سرعت تمام سطح را به یک اندازه صاف می کند.
تنها دستگاه را نگه دارید و از فشار دادن آن به پایین خودداری کنید. فشار دادن تنها به تجهیزات دورانی آسیب می رساند و سرعت کار را افزایش نخواهد داد. در تمام مدت استفاده سعی کنید دستانتان را ثابت نگه دارید و دستگاه را با سرعت ثابت و به طور دائمی روی سطح حرکت دهید. حرکات ناگهانی، بلند کردن و کوبیدن روی سطح و همچنین تغییر جهت با سرعت های گوناگون نه تنها سطح شما را خراب خواهد کرد، بلکه به کاغذ و ادوات دستگاهتان هم آسیب می رساند. کار خود را ادامه دهید تا وقتی که تمام علامت هایی که زده بودید از بین برود. سپس می توانید سنباده را خاموش کنید و به کمک خط کش و چراغتان مجدد صاف بودن قطعه را بررسی کنید.
دقت داشته باشید که فن یاد شده تنها برای سطوح صاف پاسخ می دهد و برای سنباده زدن سطوح مورب یا شیب دار در نجاری و آهنگری، نیازمند آموزش یک فرد زبده هستید. پس اصول ایمنی را رعایت کنید و در صورتی که می خواهید کارهای پیچیده تری انجام دهید، حتما با یک فرد متخصص مشورت کنید.
