حدیده کاری چیست؟
حدیده کاری عملیاتی است که روی فلزات بخصوص فلزات میله‌ای مانند، انجام می گیرد.در طی این عملیات، از تجهیزات متنوعی استفاده می گردد.روش‌های مختلفی نیز جهت حدیده کاری وجود دارد. در این مقاله به بررسی انواع،کاربرد آنها پرداخته شده است.
برای تعریف حدیده کاری باید گفت که این عملیات بر روی انواع فلزات با استفاده از تجهیزات دستی یا ماشینی انجام می شود به طوری که در طی عملیات، قسمت‌هایی از میله‌های فلزی تراشیده یا به اصطلاح براده برداری می‌گردد. در واقع حدیده سطوح بیرونی مثل لوله استوانه را، دنده می نماید. فرایند تراشیدن دنده‌های پیچ با حدیده، رِزوِه‌تراشی نامیده می‌شود.
تجهیزاتی که برای این کار استفاده می‌شوند، غالبا ساختاری دندانه‌ای و شیاری داشته و میله‌های فلزی در داخل این مجرای شیاری محکم شده و با چرخیدن میله یا دستگاه حدیده کاری، عملیات براده برداری روی میله فلزی انجام می‌پذیرد.
با این مقاله از دکترابزار همراه باشید:
کاربرد حدیده
- جهت ماشین کاری و در صنایع خودروسازی، تولید مصنوعات فلزی و تعمیرات ناوگان حمل و نقل و غیره
- ساخت وسیله‌هایی مانند پیچ
معرفی انواع حدیده
در این بخش انواع دسته بندی حدیده‌ها آورده شده است با ما همراه باشید تا تک تک آنها را بررسی نماییم:
دسته بندی بر اساس سیستم
ماشینی:
- با برق و به صورت نیمه اتوماتیک کار می‌کنند.
- جهت اجرای کارهای بزرگ‌تر که به قدرت زیادی نیاز دارند، قابل استفاده می‌باشند.
- قابلیت اجرای براده برداری روی هر اندازه و نوع فلزی را می‌توان در آنها تعبیه نمود.
دستی:
- جنس‌های مختلفی دارند.
- غالبا از فولادهای کم کربن و نیز استیل،در ساخت آنها استفاده می‌شود.
- از آنها در عملیات‌های کوچک‌تر که به قدرت کمتری نیاز است، استفاده می‌گردد.
- شیارهای بسیار تیزی دارند که عملیات براده برداری روی میله‌های فلزی با استفاده از آنها، قابل انجام می‌باشد.
- از لحاظ ساختار، ممکن است دارای شکاف باشند که به آن حدیده درزدار و ممکن است فاقد شکاف باشند که به آن حدیده بدون درز گفته می‌شود.
دسته بندی بر اساس ساختار
گرد:
- از فولاد ساخته شده است.
- شکل دایره ای داشته و داخل آن پر از شیارهایی تیز می‌باشد.
- در برخی مدل ها یک سری شکاف می باشدکه وظیفه آن تنظیم دقیق عملیات براده برداری و ایجاد پیچ است.
- دارای سه پیچ کوچک جهت تنظیم بهتر در دسته حدیده می‌باشد.
دو نیم:
- از دو بخش کاملاً جدا از هم تشکیل شده‌اند.
- در صورت لزوم می‌توانند از طریق پیچ تنظیم به یکدیگر متصل شوند.
شش گوش:
- دارای شیارها و دندانه‌های برنده و تیز می‌باشند.
- بیشتر به منظور ترمیم پیچ‌هایی که قبلاً تهیه شده‌اند، استفاده می‌شوند.
دسته بندی بر اساس کاربرد
یک پارچه:
- دارای دو نوع شش گوش و گرد می‌باشند.
- زمانی قابل استفاده هستند که پیچ بری فقط با قطرهای مشخص به کار برده شوند.
- برای پیچ‌های فولادی تا قطر ۱۶ میلیمتر، سبک تا قطر ۲۰ میلیمتر و برنزی تا قطر ۳۳ میلیمتری استفاده می‌شوند.
چند پارچه:
- در پیچ‌های سایز بزرگ و متوسط که مقدار براده زیاد می‌باشد، می بایست از نوع چند پارچه استفاده نمود.
- فرایند براده برداری برای حدیده کاری پیچ‌های بزرگ به این صورت می‌باشد که طی چند مرحله، به آرامی پارچه‌ها به یکدیگر نزدیک شده تا دنده‌ها در کنار هم کامل شوند.
- نوعی از حدیده‌های چند پارچه می‌باشد.
- جنس پارچه‌های (قطعه‌ای روی بدنه حدیده که عمل حدیده کاری را انجام می‌دهد.) این نوع حدیده ها، از فولاد کربن دار و یا فولاد آلیاژی در سایزهای مختلف می‌باشد.
- برای جلوگیری از انحرافات در عملیات حدیده کاری، سعی می‌شود تا پارچه‌ها در قسمت پشتی به نحوی ثابت شوند.
- ساختاری چند بخشی دارند و به همین دلیل عملیات باید دقت انجام شود تا لوله به درستی و بدون انحراف تنظیم شود.
- با استفاده از این وسیله، دیگر نیازی به گردش کامل دسته حدیده نیست بلکه مانند تلمبه زدن می‌توان زاویه دسته را مقداری بالا و پایین کرد و هر وقت مجموع این زاویه‌ها به ۳۶۰ درجه رسید، حدیده یک دور کامل لوله را دنده می‌کند.
کاربرد حدیده برقی لوله
جهت حدیده زدن یا همان دنده زدن انواع لوله های گالوانیزه و فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما لازم به ذکر است که برای این کار، دقت داشته باشید که می‌بایست لوله برق عاری از هرگونه روغن و گرد و غبار باشد چرا که سبب افزایش عمر دستگاه می‌شود. از دیگر مواردی که باید به آن توجه شود، این است که از قفل کردن دستگاه اطمینان حاصل نموده و حتما دور دستگاه و گام مناسب را انتخاب نمایید.
انواع حدیده برقی کله ببری
به طور کلی حدیده برقی در دو مدل به شرح زیر تولید و عرضه می‌گردد:
- پرتابل: به دلیل وزن کمی که دارند، بسیار مورد توجه کاربران قرار می‌گیرند.
- کله ببری: توانایی رزوه زنی و براده برداری بدون نیاز به نیروی فیزیکی با توان بالا را دارد.
سایز حدیده های برقی به صورت زیر می‌باشد:
- ۴ اینچ
- ۳ اینچ
- ۲ اینچ
نحوه کار با حدیده برقی کله ببری
- قرار دادن لوله گالوانیزه در داخل سه نظام دستگاه حدیده زن برقی
- سفت کردن سه نظام از هر دو طرف توسط دسته
- پایین آوردن لوله بر دستگاه و قرار دادن لوله گالوانیزه در داخل لوله بر و سپس سفت کردن لوله بر با استفاده از دسته لوله بر
- روشن کردن دستگاه و به چرخش در آمدن سه نظام
- چرخاندن آرام دسته لوله بر تا برش کامل لوله
- برش لوله، برگرداندن لوله بر به جای قبلی و خاموش کردن دستگاه
- پایین آوردن حدیده دستگاه و قرار دادن لوله در داخل حدیده
- قفل کردن دستگاه با استفاده از اهرم حدیده و سپس انتخاب گام و دنده کردن مناسب با استفاده از اهرم تنظیم
- روشن کردن حدیده برقی لوله و چرخش سه نظام و شروع عملیات حدیده زدنی
- خاموش کردن دستگاه و تمیز کردن دستگاه با استفاده از گازوئیل
